پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت ۰۲ ۰۹:۵۳ ۳۲ بازديد
به زبان ساده هوش مصنوعی چیست؟ آیا رباتها همان هوش مصنوعی (AI) هستند که همه در موردشان صحبت میکنند؟ هوش مصنوعی چه کارهایی را انجام میدهد؟ آیا آینده نسل بشر در خطر است؟ هوش مصنوعی چگونه فکر میکند؟ اگر شما هم جزء کسانی هستید که واژه هوش مصنوعی به گوشتان خورده اما نمیدانید که هوش مصنوعی چیست یا آشنایی شما با هوش مصنوعی از طریق فیلمهای تخیلی است که دیدهاید و درک درستی از هوش مصنوعی ندارید، ما در این مقاله قصد داریم تا مفهوم واقعی هوش مصنوعی و هر آن چه که باید در موردش بدانید را به شما بگوییم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی (به انگلیسی: smart mind یا fake mind یا Artificial intelligence) (به اختصار: AI)، هوشی است که توسط ماشینها ظهور پیدا میکند، در مقابل هوش طبیعی که توسط جانوران شامل انسانها نمایش مییابد. اما پیش از هرچیز باید این موضوع را دانست که کلمه هوش، نشان دهنده امکان استدلال است و اینکه آیا هوش مصنوعی میتواند به توانایی استدلال دست یابد یا خیر، خود موضوع اختلاف محققان است. کتابهای AI پیشرو، این شاخه را به عنوان شاخه مطالعه بر روی «عوامل هوشمند» تعریف میکنند: هر سامانهای که محیط خود را درک کرده و کنشهایی را انجام میدهد که شانسش را در دستیابی به اهدافش بیشینه میسازد. برخی از منابع شناخته شده از اصطلاح «هوش مصنوعی» جهت توصیف ماشینی استفاده میکنند که عملکردهای «شناختی» را از روی ذهن انسانها تقلید میکنند، همچون «یادگیری» و «حل مسئله»، با این حال این تعریف توسط محققان اصلی در زمینه AI رد شده است.
کاربردهای AI شامل موتور جستجوهای پیشرفتهٔ وب (مثل گوگل)، سامانه توصیهگر (که توسط یوتیوب، آمازون و نتفلیکس استفاده شدهاند)، فهم زبان انسانها (همچون سیری، دستیار گوگل و الکسا)، خودروهای خودران (مثل تسلا)، تصمیمگیری خودکار و رقابت در بالاترین سطوح سامانههای بازی استراتژیک (همچون شطرنج و گو). با بیشتر شدن توانایی ماشینها، وظایفی که نیازمند «هوشمندی» هستند اغلب از تعریف AI برداشته میشود، پدیدهای که به آن اثر هوش مصنوعی گفته میشود. به عنوان مثال، فهم نوری کاراکتر را اغلب از چیزهایی که AI در نظر گرفته میشوند مستثنی میکنند، چرا که این فناوری تبدیل به فناوری عادی و روزمرهای شدهاست.
هوش مصنوعی در ۱۹۵۶ میلادی تبدیل به شاخهای آکادمیک شد و در سالهای پس از آن چندین موج خوشبینی را تجربه کرده و مجدد دچار امواج ناامیدی و کمبود بودجه شده (که به آن «زمستان AI» میگویند)، سپس فناوریهای جدیدی در پی آن آمده و موفقیت و بودجههای تحقیقاتی این حوزه مجدداً احیا گشتهاند. تحقیقات AI رهیافتهای متفاوتی را از زمان تأسیسش امتحان کرده و آنها را کنار گذاشتهاست، رهیافتهایی چون: شبیهسازی مغز، مدلسازی حل مسئله توسط مغز انسان، منطق صوری، بانکهای اطلاعاتی بزرگ دانش و تقلید رفتار جانوران. در اولین دهههای قرن ۲۱ میلادی، یادگیری ماشینی که شدیداً از آمار ریاضیاتی بهره میبرد در این حوزه غلبه داشت و این فناوری اثبات کرد که به شدت موفق است و به حل چندین مسئله چالشبرانگیز در صنعت و فضای آکادمیک کمک نمود.
شاخههای مختلف تحقیقات هوش مصنوعی حول اهداف بخصوصی متمرکز بوده و از ابزارآلات خاصی استفاده میکنند. اهداف سنتی تحقیقات AI شامل این موارد اند: استدلال، نمایش دانش، برنامهریزی، یادگیری، پردازش زبان طبیعی، ادراک و توانایی در جابجایی و دستکاری اشیاء. هوش جامع (توانایی حل مسائل دلخواه) در میان اهداف بلند مدت این حوزه است. جهت حل چنین مسائلی، محققان AI فنون حل مسئله وسیع و یکپارچهای را شامل این موارد به کار بستهاند: جستوجو و بهینهسازی ریاضیاتی، منطق صوری، شبکههای عصبی مصنوعی و روشهای مبنی بر آمار، احتمالات و اقتصاد. AI همچنین با حوزههایی چون علوم کامپیوتر، روانشناسی، زبانشناسی، فلسفه و بسیاری از حوزههای دیگر مرتبط است.
این شاخه بر این فرض بنا شدهاست که هوش انسانی «را میتوان به دقت توصیف نمود، به طوری که میتوان آن را توسط یک ماشین شبیهسازی نمود». این فرض بحثهای فلسفی را پیرامون ذهن و اخلاقیات خلق موجودات هوشمند برانگیخته است، موجوداتی که دارای هوش شبیه-انسان اند. این مسائل توسط افسانهها، داستانهای تخیلی و فلسفه از زمانهای باستان مورد کاوش واقع شدهاند. ادبیات علمی-تخیلی و آیندهپژوهی نیز پیشنهاد میدهند که AI با پتانسیل و قدرت عظیمی که دارد، ممکن است منجر به ایجاد ریسک وجودی برای بشریت گردد.
اهداف هوش مصنوعی
اساس هوش مصنوعی آن است که هوش انسان و طریق کار آن بهگونهای تعریف شود که یک ماشین بتواند آن را به راحتی اجرا کند و وظایفی که بر آن محول میشود را به درستی اجرا کند. هدف هوش مصنوعی در حقیقت بر سه پایه استوار است:
1. یادگیری
2. استدلال
3. درک
هوش مصنوعی (AI) شاخه گسترده ای از علوم رایانه است که مربوط به ساخت ماشین های هوشمند با توانایی انجام وظایفی است که معمولاً به هوش انسان نیاز دارند. هوش مصنوعی یک علم میان رشته ای با چندین رویکرد است ، اما پیشرفت در یادگیری ماشین و یادگیری عمیق باعث ایجاد تغییر الگوی تقریباً در هر بخش از صنعت فناوری می شود.
تاریخچه هوش مصنوعی
تاریخچه هوش مصنوعی به سال های جنگ جهانی دوم بر میگردد. زمانی که نیروهای آلمانی برای رمز نگاری و ارسال ایمن پیام ها از ماشین enigma استفاده می کردند و دانشمند انگلیسی، آلن تورینگ در تلاش برای شکست این کدها برآمد. تورینگ به همراه تیمش ماشین bombe را ساختند که enigma را رمز گشایی می کرد. هر دو ماشین enigma و bombe پایه های یادگیری ماشینی (machine learning) هستند که یکی از شاخه های هوش مصنوعی یا همان Artificial intelligence میباشد. تورینگ ماشینی را هوشمند میدانست که بدون اینکه به انسان حس صحبت با ماشین را بدهد، با او ارتباط برقرار کند و این مسئله پایه علم هوش مصنوعی است یعنی ساخت ماشینی که همانند انسان فکر، تصمیم گیری و عمل کند.
رفته رفته با پیشرفت فناوری و سایر سخت افزارهای مورد نیاز برای توسعه هوش مصنوعی، ابزار هوشمند و سرویسهای هوشمندی به بازار عرضه شدند که از هوش مصنوعی در بسیاری از فرآیندهایشان استفاده میکردند. بسیاری از سرویسهای معروفی همانند موتورهای جستجو، ماهوارهها و غیره از هوش مصنوعی استفاده میکردند. با معرفی گوشیهای هوشمند و پس از آن گجتهای هوشمند، هوش مصنوعی گام بلندی را برای ورود به زندگی انسانهای پشت سر گذاشت. از این زمان به بعد هوش مصنوعی برای انسانها جلوه کاربردی تری پیدا کرد و انسانها بیشتر با واژه هوش مصنوعی و کاربردهای آن آشنا شدند.
هوش مصنوعی چه کارهایی انجام می دهد؟
تقلید از ساختار مغز انسان، درک متقابل و کمک دوطرفه، خودآموزی و بازاندیشی در مورد گونههای مختلف حیات بیولوژیکی، جایگزینی افراد در مشاغل مختلف و تقلب در بازیهای کامپیوتری همگی تنها برخی از کارهایی هستند که امروزه هوش مصنوعی انجام میدهد. در این بخش سعی شده است تا به برخی از تواناییها و قدرتهای ماورایی هوش مصنوعی پرداخته شود.
هوش مصنوعی در پزشکی
آلفابت (Alphabet) شرکت مادر گوگل، اخیراً آزمایشگاههایی یکدست و همسان ساخته است که برای یافتن داروهای جدید با استفاده از هوش مصنوعی شرکت DeepMind (از شرکتهای زیرمجموعه گوگل) تاسیس شدهاند. هدف این سازمان بازتعریف فرایند کشف دارو از صفر و یافتن راههایی جدید برای درمان بیماریها با استفاده از هوش مصنوعی است. این آزمایشگاهها نه تنها دادهها را تجزیه و تحلیل خواهند کرد بلکه مدلهایی قدرتمند، پیشبینی کننده و مولد را از پدیدههای پیچیده بیولوژیکی خواهند ساخت.
در حالی که هنوز هیچ کس در تلاش برای یافتن درمان بیماریهای مختلف با استفاده از شبکههای عصبی به پیشرفت قابل توجهی دست پیدا نکرده است، شرکت DeepMind در حال حاضر در هوش مصنوعی حرف اول را میزند و سیستم یادگیری الگوریتم این شرکت انطباقپذیرترین سیستم موجود است که میتوان آن را برای اهداف و مقاصد مختلف به کار گرفت.
شرکت هوش مصنوعی
امروزه در حدود ۵۰ درصد شرکتهای سراسر دنیا حداقل در یکی از عملکردهای کسب و کار خود از هوش مصنوعی استفاده میکنند. این مسئله باعث شده است میزان تقاضا برای به کارگیری روشهای هوش مصنوعی از سوی برترین شرکتهای فناوری در جهان به میزان زیادی افزایش داشته باشد.
ارزش بازار جهانی هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۰ تقریباً حدود ۶۲ درصد تحمین زده شده است و انتظار میرود این میزان در ۶ سال آینده ۴۰ درصد رشد داشته باشد. هوش مصنوعی و فناوریهای مربوط به آن مثل یادگیری ماشین، پردازش زبان طبیعی، تشخیص شی و صدا و سایر موارد میتوانند تعداد زیادی از مشکلات کسب و کارها را با میزان زیادی از بهینگی و دقت رفع کنند.
در اکثر شرکتهای بسیار بزرگ مثل آمازون، اپل و مایکروسافت بخشی از شرکت یا یکی از شرکتهای زیر مجموعه آنها به توسعه قابلیتهای عملکردی هوش مصنوعی اختصاص دارد. مثلاً شرکت DeepMind که یکی از پیشتازان هوش مصنوعی به حساب میآید، زیرمجموعه شرکت مادر گوگل یعنی آلفابت است. برخی شرکتهای مستقل کوچکتر هم وجود دارند که تمرکز اصلی آنها هوش مصنوعی محسوب میشود. در ادامه تعدادی از برترین شرکتهای هوش مصنوعی معرفی شدهاند.
• DeepMind
• آمازون
• C3.ai
• H2O.ai
• IBM
• متا (Meta)
• NICE
• OpenAI
• SenseTime
• Salesforce
بسیاری از افراد علاوه بر سوال هوش مصنوعی چیست سوال مهم دیگری هم در ذهنشان وجود دارد و آن سوال این است که برنامه نویسی هوش مصنوعی چیست و چطور انجام میشود؟ لذا ادامه این مقاله به این مسئله اختصاص دارد.
- ۰ ۰
- ۱ نظر